Vì chưa đủ tuổi nên các em học sinh này chưa được học luật giao thông một cách bài bản, chưa có bằng lái, do vậy dễ dàng vi phạm luật giao thông và không ít trường hợp dẫn đến tai nạn giao thông nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ về người và tài sản. Vậy khi có tai nạn xảy ra, đặc biệt là có người tử vong do người chưa thành niên đã vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ (như vượt đèn đỏ, lấn tuyến, chạy quá tốc độ,…), thì có phải chịu trách nhiệm hình sự đối với trường hợp này không? Nếu chịu thì chịu về tội gì? Ai là người phải chịu? và Hình phạt sẽ là như thế nào.

Bằng bài viết này, Luật sư Tranh tụng sẽ giải đáp những thắc mắc của Quý độc giả xoay quanh vấn đề trên.

Thứ nhất, có phải chịu trách nhiệm đối với trường hợp người chưa thành niên điều khiển xe máy gây tai nạn chết người không? - Câu trả lời của chúng tôi là có phát sinh trách nhiệm hình sự đối với trường hợp này.

Thứ hai, nếu phải chịu trách nhiệm hình sự thì sẽ phải chịu về tội gì?

Trong trường hợp này, Luật sư Hình sự xác định có hai hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đầu tiên là hành vi điều khiển xe máy vi phạm quy định về an toàn đường bộ (như vượt đèn đỏ, lấn tuyến, chạy quá tốc độ,…) dẫn đến gây tai nạn chết người. Hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ tại Điều 202 BLHS 1999. Hai là hành vi giao xe máy cho người chưa thành niên chưa có giấy phép lái xe dẫn đến gây tai nạn chết người. Hành vi này có thể bị truy cứu hình sự về tội điều động hoặc giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ tại Điều 205 BLHS 1999.

Thứ ba, ai sẽ là người phải chịu trách nhiệm hình sự đối với các tội trên?

Đối với tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ tại Điều 202 BLHS 1999 thì người chưa thành niên điều khiển xe máy vi phạm quy định về an toàn đường bộ gây tai nạn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này. Tuy nhiên, nếu người này dưới 16 tuổi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm này (khoản 2 Điều 12 BLHS 1999) vì đây là tội phạm được hiện do vô ý và không có trường hợp nào là tội đặc biệt nghiêm trọng. Nếu người chưa thành niên này đã đủ 16 tuổi thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.

Đối với tội điều động hoặc giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ tại Điều 205 BLHS 1999 thì chủ sở hữu xe máy gây tai nạn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Thứ tư, hình phạt sẽ như thế nào

Đối với hành vi điều khiển xe máy vi phạm quy định về an toàn đường bộ (như vượt đèn đỏ, lấn tuyến, chạy quá tốc độ,…) dẫn đến tai nạn chết người của người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì tùy mức độ thiệt hại (chết một người hay nhiều người, có thiệt hại gì nhiều về tài sản không…) mà mức phạt tù có thể từ 02 năm 03 tháng đến 11 năm 03 tháng.

Đối với hành vi giao xe máy cho người chưa thành niên chưa có giấy phép lái xe dẫn đến gây tai nạn chết người của chủ xe thì cũng tùy mức độ thiệt hại mà hình phạt có thể là phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng và cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 12 năm.

Tóm lại, các em học sinh không có giấy phép lái xe thì không được điều khiển xe máy từ 50 phân khối trở lên để tham gia giao thông vì đây là hành vi rất nguy hiểm. Hành vi này không những có thể gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản cho các em và cho người khác mà hơn thế, các em còn có thể phải đối mặt với việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi này. Đồng thời, các bậc cha, mẹ, người thân,… cũng không nên giao xe cho các em học sinh điều khiển vì như đã phân tích ở trên, hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có hậu quả luật định xảy ra.

Thảo Linh